Γλαύκωμα – Ιατρείο Κώστα Γεωργακόπουλου

Τι είναι το γλαύκωμα

Το οπτικό νεύρο είναι υπεύθυνο για την μεταφορά των ηλεκτρικών ερεθισμάτων από τους φωτοϋποδοχείς του αμφιβληστροειδούς στον ινιακό λοβό του εγκεφάλου, όπου τα ερεθίσματα μετατρέπονται σε εικόνες.

Το γλαύκωμα είναι ένα σύνολο παθήσεων με κοινά χαρακτηριστικά τη βλάβη του οπτικού νεύρου και συνήθως την αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση. Οι αιτίες όπως κι οι ενοχλήσεις μπορεί να είναι κάθε φορά διαφορετικές, κοινό στοιχείο όμως αποτελεί πάντα η καταστροφή με τον καιρό των νευρικών ινών του οπτικού νεύρου. Μέσω αυτής επέρχονται ελλείμματα του οπτικού πεδίου. Στις περιπτώσεις που δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως η νόσος μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη τύφλωση.

Συμπτώματα

Πιο συγκεκριμένα στο πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας που είναι η πιο συχνή μορφή,

ξεκινά απαρατήρητο χωρίς να προκαλεί πόνο.
Αθεράπευτο προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο με ελλείμματα στο οπτικό πεδίο και
καταλήγει στη τύφλωση.

Στο οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας εμφανίζονται:

Ισχυροί πόνοι στο μάτι και στο κεφάλι
Απότομη μείωση της όρασης
Συχνά τάση για έμετο ή έμετος
Ο οφθαλμικός βολβός είναι κόκκινος και σκληρός.

Τα νεογέννητα τα οποία πάσχουν από συγγενές γλαύκωμα εμφανίζουν ασυνήθιστα «όμορφα – μεγάλα» μάτια, φωτοευαισθησία και δακρύρροια.

Συμπτώματα

Συμπώματα

Το γλαύκωμα θεωρείται μια ύπουλη νόσος και αυτό ακριβώς την καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνη. Στα αρχικά στάδια δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα, ούτε πόνο ή ενοχλήσεις, ούτε εμφανή μείωση της όρασης. Πιο συγκεκριμένα στο πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας που είναι η πιο συχνή μορφή, ξεκινά απαρατήρητο χωρίς να προκαλεί πόνο. Αθεράπευτο προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο με ελλείμματα στο οπτικό πεδίο και καταλήγει στη τύφλωση. Στο οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας εμφανίζονται ισχυροί πόνοι στο μάτι και στο κεφάλι, απότομη μείωση της όρασης, συχνά τάση για έμετο ή έμετος. Ο οφθαλμικός βολβός είναι κόκκινος και σκληρός. Τα νεογέννητα τα οποία πάσχουν από συγγενές γλαύκωμα εμφανίζουν ασυνήθιστα «όμορφα – μεγάλα» μάτια, φωτοευαισθησία και δακρύρροια.

Στο διαγνωστικό έλεγχο του γλαυκώματος περιλαμβάνονται:

η μέτρηση της ενδοφθάλμιας πιέση, αυτή βρίσκεται φυσιολογικά κάτω από τα 21 mmHg, κατά μέσο όρο στα 15 mmHg. Στα πλαίσια επεισοδίου οξέος γλαυκώματος κλειστής γωνίας μπορεί να αυξηθεί ακόμη κι έως τα 60 mmHg.
καμπύλη ενδοφθάλμιας πίεσης (τονομετρικό διάγραμμα), όπου ο ασθενής προσέρχεται στο ιατρείο για τονομέτρηση ανά μία ή δύο ώρες από το πρωί έως το βράδυ, ώστε να μελετηθούν οι διακυμάνσεις της πίεσης μέσα στη μέρα
η παχυμετρία του κερατοειδούς, απαραίτητη εξέταση αφού το λεπτό πάχος του κερατοειδούς ανήκει στους προδιαθεσικούς παράγοντες για την ανάπτυξη γλαυκώματος και διότι σε ασθενείς με πάχος κερατοειδούς διαφορετικού του φυσιολογικού οφείλει να γίνεται διόρθωση της μετρηθείσας ενδοφθάλμιας πίεσης
- η εξέταση του οπτικού νεύρου με τη σχισμοειδή λυχνία,
- η γωνιοσκοπία, όπου αξιολογούνται οι ανατομικές δομές της γωνίας του προσθίου θαλάμου και το εύρος της γωνίας αυτής
- η εξέταση του οπτικού πεδίου, η λεγόμενη αυτόματη περιμετρία για εντοπισμό τυχόν υφιστάμενων ελλειμμάτων οπτικού πεδίου
- η εξέταση των περιθηλαίων οπτικών ινών με OCT (Optical Coherence Tomography) όπου γίνονται ανιχνεύσιμες μικροαλλαγές σε κυτταρικό επίπεδο, που καθιστούν δυνατή τη διάγνωση του γλαυκώματος στα πολύ αρχικά του στάδια και πριν ο ασθενής εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα.
Για να ανακαλυφθεί και να θεραπευθεί έγκαιρα το γλαύκωμα προτού κάνουν την εμφάνισή τους βαριές, μη αναστρέψιμες βλάβες συνιστάται μετά την ηλικία των 40 ετών ετήσιος προληπτικός έλεγχος.

Τύποι γλαυκώματος

Πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας (το πιο σύνηθες)
Πρωτοπαθές γλαύκωμα αποκλεισμού της γωνίας ή γλαύκωμα κλειστής γωνίας
Πρωτοπαθές συγγενές γλαύκωμα (σε νεογέννητα και παιδιά)
Δευτεροπαθές γλαύκωμα ανοικτής ή κλειστής γωνίας.

Παράγοντες κινδύνου

Ηλικία άνω των 65 ετών
Ιστορικό κληρομικότητας
Καρδιοαγγειακές ασθένειες
Βαριάς μορφής ενδοφθάλμιες φλεγμονές
Υψηλή μυωπία / υπερμετρωπία
Αφροαμερικανική φυλή
Θεραπεία με κορτιζόνη
Νικοτίνη
Γυναικείο φύλο
Σύνδρομο ψευδοαποφολίδωσης

Αντιμετώπιση- Χειρουργική επέμβαση

Εάν η φαρμακευτική αγωγή αποδειχθεί ανεπαρκής καθώς και σε περίπτωση παρενεργειών ή δυσανεξίας εξετάζεται η περίπτωση χειρουργικής αντιμετώπισης. Πιο συγκεκριμένα οι μέθοδοι που ακολουθούνται είναι η

Εκροή του υδατοειδούς υγρού από τον πρόσθιο θάλαμο κάτω από τον επιπεφυκότα μέσω κατασκευής μίας « τεχνητής οδού» εκροής στο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας (τραμπεκουλεκτομή, βαθειά σκληροτομή).
Διάνοιξη του προσθίου θαλάμου μέσω αφαίρεσης ενός τμήματος της ίριδας (YAG–Laser, ιριδεκτομή) ή μέσω επέμβασης καταρράκτη.
Τοποθέτηση βαλβίδας παροχέτευσης του υδατοειδούς υγρού από τον πρόσθιο θάλαμο κάτω από τον επιπεφυκότα.
Τραμπεκουλοπλαστική με LASER στο γλαύκωμα ανοικτής γωνίας.

Θεραπεία - Φαρμακευτική Αγωγή

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι κυρίως η ελάττωση της ενδοφθάλμιας πίεσης με σκοπό την σταθεροποίηση της κατάστασης και την αποφυγή περαιτέρω βλάβης του οπτικού νεύρου.

Φαρμακευτική Αγωγή

Υπάρχουν πολλές κατηγορίες κολλυρίων που μειώνουν αποτελεσματικά την ενδοφθάλμια πίεση. Με τη χορήγηση ενός κολλυρίου ή ενός συνδυασμού αυτών, αλλά και τη σωστή λήψη τους από μεριάς του ασθενούς, μπορεί να ρυθμιστεί η ενδοφθάλμια πίεση στα επιθυμητά επίπεδα.

Λέιζερ

Τα λέιζερ αποτελούν μια καλή και αξιόπιστη εναλλακτική θεραπεία των κολλυρίων, αλλά συνήθως εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τα αντιγλαυκωματικά κολλύρια και όχι σε αντικατάσταση αυτών.